نگاه سیاسی به سازمان‌های اجتماع‌محور درست نیست/ برای ایجاد مشارکت عمومی سمن‌ها به کمک شهرداری بیایند
نشست تخصصی «سازمان‌های مردم‌نهاد؛ تصمیم‌سازی و برنامه‌ریزی در مدیریت شهری» به مناسبت هفته تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی با همکاری سازمان رفاه و خدمات و مشارکت اجتماعی شهرداری تهران و ستاد سمن‌های شهر تهران در سالن کنفرانس این ستاد برگزار شد.
به گزارش شوراآنلاین و به نقل از روابط عمومی ستاد سمن های شهر تهران، نشست تخصصی «سازمان‌های مردم‌نهاد؛ تصمیم‌سازی و برنامه‌ریزی در مدیریت شهری» به مناسبت هفته تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی با همکاری سازمان رفاه و خدمات و مشارکت اجتماعی شهرداری تهران و ستاد سمن‌های شهر تهران در سالن کنفرانس این ستاد برگزار شد و بهمن مشکینی، مدیرکل سابق امور سازمان های مردم نهاد وزارت کشور، نجم الدین محمدی، مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران و سکینه اشرفی معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار تهران در این نشست نقطه نظرات خود را درباره مشارکت اجتماعی و فعال شدن تشکل ها در این عرصه مطرح کردند.
بهمن مشکینی که مدیریت نشست تخصصی مشارکت نهادمند تشکل ها را بر عهده داشت، ابتدا به تبیین نشست مذکور پرداخت: در دومین نشست از سلسله نشست های مشارکت اجتماعی عزیزان فرهیخته ای دعوت شده اند که قرار است نظرات تخصصی خود درباره نحوه ورود تشکل ها به حوزه مدیریت شهری را مطرح کنند و ما با جمع آوری این نظرات قطعا همایش بزرگ روز تشکل ها را پربارتر برگزار کنیم.در واقع محصول این نشست و دو نشست دیگر می بایست به نظرات تخصصی برای ارایه در همایش بزرگ روز تشکل ها منتهی شود.
مشکینی ادامه داد: جلسه ما جلسه پرسش و پاسخ یا خود اظهاری مالیاتی نیست. دوستان باید در خصوص چگونگی ورود بهتر و موثرتر ان جی او ها در حوزه مدیریت شهری صحبت کنند.
مدیرکل سابق امور سازمان های مردم نهاد وزارت کشور خاطرنشان کرد: امروز چه کسی می تواند ادعا کند که تهران را بدون مشارکت نهادی مردم می تواند اداره کند یا باعث توسعه آن شود؛ شهری که همه می دانیم به اندازه چند کشور حوزه خلیج فارس جمعیت دارد.بنابراین قدر مشترک همه فعالیت های تخصصی ما مشارکت مان در حوزه تصمیم سازی شهر تهران است.
مشکینی سپس درباره برخی مشکلات تشکل های محلی سخن گفت: نکته ای که مایلم نسبت به آن رویکردی انتقادی داشته باشم این است که چرا باید سی بی او ها درگیر گرفتن مجوز و مسایل و موانعی از این دست باشند؟ سی بی او ها جز اینکه باعث رفع و رجوع مشکلات محلات مختلف در شهر تهران هستند کار دیگری انجام می دهند. نباید به این گروه های محلی نگاهی سیاسی داشته باشیم. این عزیزان هدف شان جز حل مشکلات محله نیست. بنابراین متاسفانه شرایط به گونه ای پیش رفته که دستگاه های اجرایی کشور وارد شبکه مویرگی زندگی مردم شده است. این درست نیست. مسیر غلطی است. بنابراین برای بازگشت به مسیر درست شهرداری باید اجازه بدهد که تشکل های مردمی راه اندازی شود و اتفاقا شهرداری ها در طول مسیر نقش تسهیلگری را برای سی بی او ها ایفا کنند.
وی در پایان تاکید کرد: در نهایت باید عرض کنم که متاسفانه تشکل ها ضعیف نگه داشته شده اند. اینها باید تقویت شوند و آموزش های جدی به این عزیزان داده شود. باید تشکل ها را برای ورود جدی به عرصه تصمیم سازی در حوزه مدیریت شهری آماده کنیم که این عزیزان بدانند که در مسیر تصمیم سازی چه باید بگویند و چگونه باید به مسایل مختلف ورود کنند.
محمدی: شهرداری طی سه دهه گذشته تکروی کرده
پس از اظهارات مشکینی این نجم الدین محمدی مدیر عامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران بود که حرف های خود درباره تصمیم سازی و برنامه ریزی در مدیریت شهری را عنوان کرد.
نجم الدین محمدی گفت: طبق برنامه ای که شهرداری تهران در بخشی از برنامه سوم به آن اشاره و اعلام کرده است همه سازمان های مرتبط با شهرداری می بایست در برنامه ریزی تصمیم سازی و اجرا مورد توجه قرار بگیرند.
وی ادامه داد: بالطبع سازمان خدمات اجتماعی نیز از این قاعده مستثنی نیست. ما باید بعد از ۵ سال پاسخگو باشیم و با آمار اعلام کنیم که تا چه حد توانسته ایم از ظرفیت تشکل ها در امر تصمیم سازی و دیده بانی و اجرا استفاده کنیم.
محمدی یادآور شد: امروز چه تعداد از برنامه های شهرداری توسط تشکل ها انجام می شود و طی ۵ سال این درصد تا چه حد دستخوش تغییر و تحول خواهد شد.این سوالی است که بعدها باید به آن پاسخ بدهیم. بنابراین باید تاکید کنم که تهران بدون مشارکت مردمی اداره نخواهد شد. خود ما در سازمان خدمات اجتماعی ۸۰ درصد از خدمات اجتماعی مان را با مشارکت تشکل ها انجام می دهیم.اگر این تشکل ها نباشند واقعا هیچ مرجع دیگری قادر به انجام این مأموریت ها در حوزه خدمات اجتماعی نخواهد بود.
مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران خاطرنشان کرد: کارهای دقیق و منظمی که این تشکل ها در مراکز پرتو تهران انجام می دهند کاری نیست که هیچ روانشناس دیگری بتواند به سادگی آن را انجام دهد. بنابراین افرادی که امروز از آنها می خواهیم در امر مشارکت و تصمیم سازی در حوزه مدیریت شهری پیشقدم شوند افراد شایسته ای هستند که نمی توانیم نظرات کارشناسی شان را نادیده بگیریم.
محمدی گفت: در برخی موارد شاهد هستم که خط مشی و راهکاری که تشکل ها در برخی موارد داشته اند عیناً در برنامه ریزی های ما برای سال آینده در قالب یک بند آمده است.
مدیرکل اسبق دفتر طرح‌های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان تاکید کرد: باید واقع بین باشیم. بدین معنا که وقتی از مشارکت تشکل ها یا ورود ان جی اوها به حوزه تصمیم سازی صحبت می کنیم ضمنا این موضوع را در نظر داشته باشیم که در بسیاری از موارد ان جی او ها و سی بی او ها مشکلات و موانعی جدی برای فعالیت مستمر دارند. در برخی از موارد شاهد هستیم که نوعی احساس مالکیت غیر منطقی و غیر معقول نزد شهرداران برخی مناطق وجود دارد که طرز فکرشان طرد کردن تشکل ها از حوزه تصمیم سازی و اجرا است. بنابراین وقتی درباره مشارکت اجتماعی تشکل ها صحبت می کنیم باید مناسبات اجتماعی؛ فرهنگی سیاسی اقتصادی را در نظر بگیریم.
مدیر عامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران گفت: در حوزه عدم مناسب سازی شهر معلولین عزیز حق دارند. متاسفانه زیرساخت های این شهر از قبل خراب بوده است و حالا نیز اراده ای برای ساخت یا اصلاح این زیر ساخت ها وجود ندارد.
وی با انتقاد از عملکرد شهرداری در دهه های گذشته یادآور شد: شهرداری در سه دهه گذشته با در اختیار گرفتن بسیاری از منابع مالی سعی کرد همه کارها را خودش بر عهده بگیرد و انجام بدهد اتفاقی که خوب نبود.سینما می ساخت بدون اینکه نظر وزارت ارشاد را بپرسد. ورزشگاه می ساخت بدون آنکه از وزارت ورزش کسب تکلیف کند و موارد دیگر که شواهدی بود بر تکروی های شهرداری در سه دهه گذشته. با این حال ما در سازمان خدمات اجتماعی همه سعی مان را به کار می گیریم که در جریان تصمیم سازی و اجرا تا جایی که می توانیم از ان جی او ها استفاده کنیم.
اشرفی: برای ایجاد مشارکت عمومی سمن‌ها به کمک شهرداری بیایند
در ادامه این نشست سکینه اشرفی معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار تهران گفت: من از زمانی که وارد حوزه شهری پایتخت شدم تلاش کردم که سمن‌های مختلف از جمله زنان همکاری داشته باشم.
معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار تهران ادامه داد: متاسفانه زنان طی سابقه ۱۱۰ ساله تهران کمتر نقشی در پست‌های مدیریتی رده بالای پایتخت داشته‌اند و برهمین اساس نیز کمتر مورد مشورت قرار گرفته‌اند. بنابراین من تمرکز و اولویتی را برای زنان در نظر گرفتم.
اشرفی همچنین با اشاره به بررسی برنامه توسعه سوم شهر تهران در شهرداری پایتخت، گفت: ما در این برنامه تلاش کردیم که اولویت‌های مختلفی را با محوریت مشارکت عمومی در نظر گرفته و بر همین اساس تمامی نهادهای مسئول و متولی و نیز نهادهای مردمی و عمومی را مورد توجه قرار بدهیم. از نظر ما مشارکت محوری این است که بتوانیم گروه‌های مختلف را در تهران فعال کنیم و نهادهای مسئول با آنان در اجرا، نظارت و تصمیم‌سازی همکاری داشته باشند.
وی عدالت محوری را دیگر بحث مورد تاکید شهرداری در برنامه سوم توسعه تهران خواند گفت: ما برای تحقق عدالت در شهر تهران باید تلاش کنیم تا عدم توازن را در محلات و مناطق تهران برطرف کنیم. شاید برخی تصور کنند که مناطقی مانند منطقه یک تهران از تمامی امکانات برخوردار هستند ولی واقعیت آن است که حتی در منطقه یک نیز ما شاهد کودکان بازمانده از تحصیل هستیم و یا مدارس مستهلک داریم.
معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار تهران خاطرنشان کرد: شهرداری تهران در برنامه سوم توسعه تلاش کرده تا در ازای توجه به ذی‌نفعان، ذی‌ضررها را در تصمیمات مورد توجه قرار داده و ارزیابی کند که چه گروه‌ها و کدام جامعه هدف‌ها دچار زیان و آسیب می‌شوند، اگر طرحی از سوی شهرداری در شهر اجرایی شود.
اشرفی با بیان اینکه برنامه عملیاتی شهرداری ۳۰ تیرماه ۹۸ به شورای شهر تهران ارایه شده است و آنچه در برنامه سوم توسعه به شهرداری محول شده مشمول برنامه‌ریزی برای پایتخت در سه حوزه کلان، مناطق و محلات است، افزود: ما از سال ۹۷ ۱۵۰ محله را به عنوان جامعه هدف در نظر گرفتیم و اعتقاد بر این داریم که باید مطالبات مردم و مناطق و محلات را در نظر گرفته و برای مردم توضیح داد که شهرداری چه اهدافی داشته و چه اقداماتی را برای حل مشکلات آنان انجام می‌دهد.
وی با تاکید بر اینکه شهرداری تهران وارد بحث برنامه‌ریزی برای محلات تهبرایران شده است، تصریح کرد: از سال ۹۷ شهرداری تهران به این حوزه ورود کرده است و اعتقاد داریم که می‌توان این برنامه را با کمک مردم و در قالب ۹۰ شاخص یا مولفه تعریف کرده و به نتیجه رساند. ما باید این مساله را تعریف کنیم که چگونه شهروندان می‌توانند از خدمات شهری استفاده کنند. لذا در این مسیر انتظار می‌رود که سمن‌ها، شهرداری را یاری کنند.
به گفته اشرفی، متاسفانه در طی سالیان اخیر شهروندان احساس تعلق محله‌ای را از دست داده‌اند که این عملا باعث کاهش مشارکت‌های اجتماعی شده است و در نتیجه پویایی و نشاط را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهردار تهران با تاکید بر اینکه بسیاری از سمن‌های فعال در تهران حتی در سایر استان‌های کشور فعال بوده و نقش موثر و موفقی دارند، گفت: این در حالی است که همین سمن‌ها در تهران نقش و تاثیر کمتری دارند. من زمانی که در سیستان و بلوچستانی معاون استاندار بودم ، متوجه شدم که هزار و ۱۰۰ نفر از زنان استان برای شورای شهر از بین جمعیت ۲ میلیونی نامزد انتخاباتی شدند ولی در تهران همین آمار که بالغ بر ۸ میلیون جمعیت دارد، غیرقابل قیاس است. چنین اتفاقی محصول پویایی جامعه است.
وی در پایان گفت: ما اعتقاد داریم که سمن‌ها اگر بتوانند کاری انجام بدهند، قطعا دریغ نخواهند کرد. سمن‌ها سرسختی خودشان را دارند و قطعا کسی نمی‌تواند مقابل این سرسختی ایستادگی کند.
