بازنگری طرح تفصیلی و طرح جامع شهر تهران باید مبتنی بر حمل و نقل همگانی صورت گیرد

رییس کیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران یکی از مهمترین اولویت های مدیریت شهری تهران، ضرورت توجه به حمل و نقل همگانی دانست و پیشنهاداتی را در خصوص تحقق توسعه شهری مبتنی بر حمل و نقل همگانی علی الخصوص توسعه مترو ارائه کرد.

محمدسالاری در نطق پیش از دستور خود در جلسه امروز شورای شهر تهران ضمن محکوم کردن تحریم محمد جواد ظریف از سوی ایالات متحده آمریکا به عنوان عالی ترین نماینده دیپلماسی کشور گفت: یقینا این تصمیم آمریکایی ها تداعی کننده اوج استیصال و درماندگی آنان در مقابل استراتژی دیپلماسی مبتنی بر منطق، عقلانیت، میهن‌پرستی و خردمندی وزیر امور خارجه کشورمان است و ادعای دروغین کسانی که خود را مدافع بلامانع منازع آزادی بیان و مذاکره بدون پیش شرط می‌دانستند با این تصمیم خلاف عرف دیپلماتیک بر ملا کرد و البته که امیدواریم این نوع برخورد با نماینده دیپلماسی کشور ما، سریال سازان داخلی در این عرصه را از خواب غفلت بیدار کند.

ترافیک و آلودگی هوا همچنان نخستین چالش های شهر تهران

وی با اشاره به اینکه موضوع نطق امروز شهرسازی و حمل و نقل همگانی است گفت: یکی از مهمترین اولویت های مدیریت شهری تهران، ضرورت توجه به حمل و نقل همگانی به دلیل تاثیرات قابل توجهی است که در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. نظرسنجی‌های سال ها و دهه های گذشته و سال‌های اخیر حکایت از این دارد که از منظر جامعه شهری، ترافیک و آلودگی هوا همچنان نخستین چالش های شهر تهران هستند.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: بررسی های علمی، کارشناسی و نیز تجربیات جهانی نشان می‌دهد که عدم توفیق در حل این چالش‌ها ریشه در مبانی نظری و نحوه تدوین، تصویب و اجرای طرح‌های توسعه شهری شامل طرح های جامع و تفصیلی و از سوی دیگر طرح‌های جامع حمل و نقل عمومی دارد.

غفلت از طرح‌های جامع حمل و نقل همگانی در تهیه طرح های توسعه شهری

سالاری با اشاره به اینکه از اواخر قرن نوزدهم میلادی و دهه ۱۹۹۰، شهرساز، برنامه ریز و معمار آمریکایی پیتر کالتورپ با رویکردی نوآورانه مفهوم توسعه شهری مبتنی بر حمل و نقل همگانی را در راستای برنامه ریزی شهری مطرح کرد، اظهار داشت: این نظریه، شکل گیری محلات شهری در فاصله دسترسی پیاده به ایستگاه های حمل و نقل همگانی و با در نظر گرفتن الگوی کاربری مختلف، شامل ترکیب فضاهای تجاری، اداری، مسکونی و فضای باز مبتنی بر چهار اصل کلی توسعه فشرده، اختلاط کاربری ها، پیاده مداری و دسترسی به تسهیلات حمل و نقل همگانی را مطرح کرد، اما متاسفانه هنوز در کشور ما طرح های جامع و تفصیلی توسعه شهری بدون کمترین توجه به طرح‌های جامع حمل و نقل همگانی، تهیه، تدوین، تصویب و اجرایی می‌شوند و بالعکس. به عبارتی طرح‌های توسعه و عمران شهری در کمیسیون های ماده ۵ و شورای عالی شهرسازی و معماری و با تایید شوراهای شهر کشور، تهیه و تصویب می‌شود و طرح های جامع حمل و نقلی در شوراهای عالی ترافیک به صورت موازی و جزیره‌ای، بدون هیچ‌گونه تبادل نظر.

جانمایی خطوط ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ مترو، بدون توجه به طرح های جامع و تفصیلی

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در خصوص دلیل انتخاب موضوع نطق امروز خود گفت: اخیرا متوجه شدم که با پیگیری مدیریت شهری دوره پنجم و به خصوص تاکیدات ریاست محترم شورا، مطالعات و جانمایی خطوط ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ مترو تهران توسط شرکت ایرانی گنو، با همکاری شرکت فرانسوی سیسترا، در حال اتمام و در آستانه ارائه به شورای عالی ترافیک جهت تصمیم گیری و بدون توجه به طرح های جامع و تفصیلی است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر بنا بر الزام شورای اسلامی شهر تهران مبتنی بر پیشنهاد کمیسیون شهرسازی و معماری در احکام برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران، مبنی بر بازنگری در طرح‌های تفصیلی و جامع شهر تهران، آن هم با محوریت نهاد مطالعات، پایش و راهبری طرح های توسعه شهری که اخیراً با امضای توافق نامه ای توسط وزیر راه و شهرسازی، ریاست شورای اسلامی شهر تهران و شهردار تهران آغاز به کار کرده است، قرار است این بازنگری ها مبتنی بر حمل و نقل همگانی (tod) صورت پذیرد و این در حالی است که در فرایند بازنگری طرح های توسعه شهری هیچ اثر و نشانه‌ای از برقراری ساز وکار تعاملی با شورای عالی ترافیک به منظور انجام این مهم نیست. به نحوی که هم اکنون که موضوع طرح تفصیلی ویژه و جدید منطقه ۲۲ شهر تهران در دستور جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور جهت تصمیم‌گیری قرار دارد، هیچ گونه نشانه محکمی از تهیه طرح توسعه شهری این منطقه، آن هم مبتنی بر مبانی نظریه حمل و نقل عمومی یا (tod) یافت نمی‌شود. کما اینکه اساساً فرآیند تصویب طرح تفصیلی این منطقه مسیر قانونی خود که تصویب در شورای اسلامی شهر تهران )به موجب بند ۳۴ ماده ۸۰ قانون شوراها است( را طی ننموده است.

افزایش بیش از حد قیمت تمام شده هر کیلومتر طول مترو

سالاری با اشاره به بازدید اعضای کمیسیون شهرسازی و معماری و کمیسیون حمل و نقل و ترافیک ، به اتفاق ریاست شورای اسلامی شهر تهران از خط ۷ مترو تهران داشتند اظهار داشت: گزارش‌های رئیس هیئت مدیره و مدیران مترو تهران حکایت از آن داشت که در مدیریت شهری گذشته حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان و در این دوره مدیریت شهری، بیش از ۱۲۰۰ میلیارد تومان در این خط هزینه شده و تا اتمام و تجهیز این خط بر اساس نرخ های روز، بالغ بر بیش از ۵ هزار میلیارد تومان دیگر نیاز به منابع درآمدی دارند و این امر نشانه افزایش بیش از حد قیمت تمام شده هر کیلومتر طول مترو دارد.

وی افزود: بر اساس توصیه ریاست محترم شورا و دعوت رییس هیات مدیره شرکت مترو، در هفته گذشته در جلسه مجمع عمومی شرکت توسعه مجتمع های ایستگاهی مترو که با ریاست معاون حمل و نقل و ترافیک و اعضای هیئت مدیره مترو و شرکت مجتمع های ایستگاهی برگزار شد، شرکت کردم، گزارش مهم و مبسوطی در خصوص فعالیت‌های انجام شده جهت احیای این شرکت و انجام ماموریت های محوله و چالش‌های فراروی تصمیم‌گیری‌های این حوزه مطرح شد. علی‌رغم این که اهتمام جدی مسئولین مرتبط قابل تقدیر و ارزشمند است اما شخصاً با بررسی‌های لازم به این نتیجه رسیدم که چنانچه کلیت شورای پنجم و بخصوص ریاست محترم شورا و شهردار محترم تهران با اهتمام کامل و اراده مصمم نسبت به حمایت و پشتیبانی در این حوزه اقدام هم افزا نداشته باشند و از فرصت‌های گوناگون موجود از جمله بهره گیری از فاینانس مصوبه دولت، پیگیری اخذ مطالبات شهرداری و مترو از محل قانون صرفه جویی بنزین و تسریع در ایجاد مجتمع های ایستگاهی بزرگ مقیاس مبتنی بر بازنگری طرح تفصیلی و نظائر آن اقدام ننمایند، قطعاً در این حوزه اتفاق چشمگیری صورت نخواهد پذیرفت.

عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: رسالت تاریخی پارلمان محلی پایتخت ایجاب می کند تا نسبت به کنشگری موثر جهت استفاده از همه ظرفیت ها برای اصلاح رویکردها و تحقق توسعه شهری مبتنی بر حمل و نقل همگانی و به خصوص توسعه مترو اقدام نمایند.

سالاری در ادامه نطق خود پیشنهاداتی را در این خصوص ارائه کرد و گفت: ۱- سریعاً بازنگری طرح تفصیلی و طرح جامع شهر تهران مبتنی بر حمل و نقل همگانی در تعامل مدیریت شهری، شورای عالی شهرسازی و معماری، کمیسیون ماده ۵ و شورای عالی ترافیک با محوریت کمیسیون های حمل و نقل و ترافیک و شهرسازی و معماری و با حمایت کلیت مدیریت شهری صورت پذیرد. ۲- با عنایت به طولانی بودن بیش از حد فرآیند صدور پروانه‌های ساختمانی، ساز و کار و مکانیسم ساده تر صدور پروانه ساختمانی برای محدوده ها و زون های مجتمع های ایستگاهی بزرگ مقیاس مبتنی بر اصل و چارچوب های لازم ایجاد گردد.

وی ادامه داد: ۳- همچنان که رویکرد مدیریت شهری این دوره ایجاد محدودیت برای احداث مجتمع های بزرگ مقیاس چند منظوره از جمله مال ها و مگامال ها و پاساژ های بزرگ که در دل محلات مسکونی و در فاصله ای دور از محورهای حمل و نقل همگانی و ریلی و فاقد پیوست های مطالعاتی است، نسبت به تسهیل گری جهت افزایش تراکم مثبت و بارگذاری های خدماتی و مختلط مبتنی بر نیاز جامعه شهری و در راستای تامین سرانه های خدماتی در محورها، زون ها و مجتمع های ایستگاهی مترو و فضای های زیر سطحی مربوطه اقدام شود. ۴- تغییر رویکرد اساسی و تغییر رفتار نسبت به سرمایه گذاری و سرمایه گذاران در شهر تهران و به خصوص در حوزه حمل و نقل همگانی، ریلی و مجتمع های ایستگاهی صورت پذیرفته و بسته‌های تشویقی تسهیل‌گری در ارائه خدمات و کاهش فرایند بروکراتیک محقق شود. ۵- در کار سازی کلیه عوارض متعلق به مجتمع های ایستگاهی در حوزه معاونت مالی و اقتصاد شهری و سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران و مناطق ۲۲ گانه تسریع و تسهیل گری انجام شود.

ساخت پارکینگ بر روی های مجتمع های ایستگاهی به مفهوم دعوت به خودرو محوری است

سالاری افزود: ۶- در الزام به تامین پارکینگ برای مجتمع های ایستگاهی که در محدوده های میانی و مرکزی شهر هستند و قرار است احداث شوند بازنگری جدی صورت پذیرد، چرا که هم اکنون به موجب مفاد طرح تفصیلی، یک نسخه واحد در نحوه و میزان تامین پارکینگ اماکن تجاری اداری خدماتی و مسکونی برای کل شهر تهران تجویز می‌شود و این در حالی است که ساخت طبقات متعدد پارکینگ بر روی ساختمان های مجتمع های ایستگاهی، آن هم در مرکز شهر به مفهوم دعوت به خودرو محور کردن شهر و سفر با خودرو است، در صورتی که فلسفه این مجتمع ها و محدوده ها و tod دعوت به سفر با مترو و حمل و نقل همگانی است. ۷- ایجاد مدیریت یکپارچه با تولیت واحد در حوزه‌های منابع درآمدی وابسته به صنعت حمل و نقل ریلی (شامل مجتمع های ایستگاهی، اماکن تجاری، رسانه و تبلیغ) ضروری است. ۸- اعطای مجوز انعقاد قرارداد پروژه های متعدد سرمایه گذاری به روش های bot . bolt. Boo و.. و البته حذف تشریفات زائد و غیرضروری و مطابق با آیین‌نامه‌های معاملات مالی سرمایه‌گذاری.

عضو شورای شهر تهران موارد دیگر را اینگونه بیان کرد: ۹- تصویب طرح تفصیلی منطقه ۲۲ شهر تهران مبتنی بر حمل و نقل همگانی و به خصوص ریلی و اخذ هزینه های اجرای خط مترو و حمل و نقل عمومی آن از مال ها و مگامال های ساخته شده و مجتمع‌هایی که امکان ساخت در آینده به عنوان مجتمع های ایستگاهی دارند. و نهایتا ۱۰-تصویب و جانمایی خطوط ۸،۹ ،۱۰ و ۱۱ بر اساس بازنگری طرح جامع و تفصیلی شهر تهران و مبتنی بر حمل و نقل همگانی و در صورت لزوم تغییر جانمایی پهنه بندی های کار و فعالیت و مختلط در شهر، آن هم معطوف و متمرکز بر خطوط مترو و مجتمع های ایستگاهی و حمل و نقل همگانی.

سالاری در پایان افزود: امیدوارم در راستای عمل به وعده‌هایی که به مردم تهران داده ایم و علی رغم تنگناهای مالی مدیریت شهری وضعیت حاکم بر فضای سرمایه‌گذاری کشور بتوانیم با هم افزا کردن ظرفیت ها نسبت به انجام این مهم موفق شویم.