هشدار قوه قضاییه به مداحان

معاون دستگاه قضا با بیان اینکه در مجالس سنتی ما همیشه این رویه وجود داشته است، گفت: در گذر سال‌ها این فرهنگ ارزشمند حفظ شده که باید مواظب باشیم به انحراف کشیده نشود. 

وی با بیان اینکه مردم در گذشته مطالب دینی را نه از مطالعه که از استماع مواعظ و حضور در مراسم مذهبی و عزاداری می آموختند، ادامه داد: مردم به نوعی پای منابر تربیت می شدند و از طرفی دیگر با اشعار و مداحی تغذیه احساسی و عاطفی می شدند که امروز هم این شکل سنتی مجالس باید حفظ شود.

این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: همانطوری که روحانیون وظیفه بزرگی بر دوش دارند تا مردم را در مجالس و منابر با فرهنگ دینی آشنا سازند و تربیت دینی را در سطح جامعه شکل داده و منتقل کنند، مداحان محترم هم چنین وظیفه ای دارند و باید گفت مداحان هنرمندان دینی هستند؛ لذا نباید جامعه مداحان را تضعیف کرد. برخی که اراده‌های دیگری دارند و به دنبال مقاصد دیگری هستند با تمسک به بعضی ضعف ها و اشتباهات برخی از آنان با جامعه مداحان حمله می کنند و این از اشتباهات بزرگی است که مرتکب می شوند.

معاون فرهنگی دستگاه قضا، جامعه مداحان را ابزار ترویج دین و توسعه فرهنگ مذهبی دانست و افزود: مداحان همچنین وسیله اظهار عشق و علاقه در سطوح مختلف جامعه مخصوصا جوانان به دین، امام حسین(ع)، اهل بیت (ع) و معارف دینی هستند که نباید تضعیف شوند؛ اما بدنه جامعه مداحان نیز باید مراقب باشند. 

صادقی افزود: این سخنان دو جنبه دارد و اگر یکی شنیده شود و دیگری مغفول ماند مخاطب را با قضاوت اشتباه روبرو می کند. جنبه اول آنکه نبایستی اجازه داد جامعه مداحان تضعیف شود، اما جنبه دوم آنکه خود مداحان باید مراقبت کنند اشتباه نکرده و در صورت بروز باید تذکر داد که این امر را جبران کنند. مثلا اخیرا شنیده شد مداحی محترم، باسابقه و انقلابی در رسانه ملی سخنی بر زبان آورده است در پاسخ به این سوال که چرا در مجالس ناسزا گویی می‌کنید؟ وی در جواب گفته است زیرا به امام حسین(ع)  اقتدا می‌کنیم. نستجیر بالله آیا امام حسین (ع) نیز فحش می‌داد؟

استنباط از رفتار امام معصوم کار مجاهدان است

وی افزود: باید همینجا گفت این مداح محترم اشتباهی کرده  و سخنی گفته که باید جبران نمود؛ اما نباید به جایگاه وی حمله کرده و وجهه او را خرد کنید. برچسب های مختلفی نظیر بی سوادی، به راه انداختن امپراطوری و … به وی بزنیم؟ این کار غلط است، اما باید فوراَ تذکر داد این سخن غلطی است و از وی بخواهیم اشتباه بزرگی را که مرتکب شده جبران کند. استنباط از رفتار امام معصوم (ع) کار مجتهدان است و شما نباید به استناد رفتاری که برای شما متشابه است و وجه آن را نمی دانید، برداشت غلطی داشته و با استناد به رفتار امام حکم دهید که ناسزاگویی و فحاشی جایز است! 

معاون قوه قضاییه تصریح کرد: اما پاسخ آن چیزی که مطرح شد در مورد ناسزا گویی امام علیه السلام، ایشان یک کلمه فحش و سب ندارند. باید بدانیم فرق است میان فحش و سب با لعن و نفرین. به عنوان مثال وقتی که حر بن یزید راه را بر ایشان بست و اجازه هر گونه حرکتی نداد، فرمودند از ما چه می خواهی؟ مادر به عزایت بنشیند.

صادقی افزود: این نفرین است و به هیچ وجه فحش و ناسزا نیست؛ مثل مرگ بر امریکاست. که بر زبان ماست و نفرین امام مستجاب است و همانطور که می دانید نفرین، دعا علیه کسی است. در نتیجه مرگ حر قطعی بود چه بر می گشت و چه برنمی گشت. خدا به وی توفیق داد. امام علیه السلام، امام هدایت است و نفرین نیز برای هدایت است تا تلنگری باشد برای به خود آمدن کسانی که راه را اشتباه می روند تا به خود آیند. این تلنگر موجب شد احساس حر بن یزید غلیان کند و عصبانی شود، اما ادب کرد و مورد عنایت الهی قرار گرفت پس نباید گفت امام به کسی ناسزا گفته است.

این استاد حوزه و دانشگاه در مثالی دیگر خاطر نشان کرد: امام حسین (ع) روز عاشورا فرمودند: " ان الدعی بن الدعی قد رکز بین اثنتین بین السله و الذله  "؛ دعی در زبان عربی یعنی کسی که خوانده شده است و چقدر این زبان فخیم و سنگین است چرا که این اصطلاح یعنی خوانده شده. معنا در اصل همان زنازاده ست اما با لفظی فخیم و کنایی ارائه شده است. ما در ترجمه آن؛ به اشتباه می گوییم زنازاده پسر زنازاده و در زبان فارسی نیز با تعابیری مزین به ادب باید این مضامین را بر زبان آورد.

صادقی ادامه داد: امام حسین(ع) حقیقتی را بیان می فرمایند که این فردی است که پدرش معلوم نیست و به نام دیگران او را خوانده اند و پسر کسی است که او نیز پدرش معلوم نیست و در اینجا ایشان قصد دارند بیان فرمایند که ای لشگر یزید بدانید کسی که در پی او رفته اید کیست و چگونه آدمی بوده است. پس این معنای دعی است؛ حال آیا این فحش به شمار می رود، آیا متوجه هستیم چه می گوییم؟ به خودمان اجازه می دهیم در مداحی هامان به هر کس که میخواهیم فحش دهیم و مبرهن است که این استنباط غلط از رفتار امام است. 

صادقی ادامه داد: پس لطفا آقای مداح محترم شما دقت کنید و چقدر خوب است که فرد مراقب جایگاه خودش باشد. وظیفه شما این است که با هنرمندی شور و شوق حسینی را به‌ پا کنی و چقدر ارزشمند است و ما تحسین می‌کنیم رفتار مداحان محترم را و نیز ایشان را که خدمات زیادی در طول این سالیان دراز داشته اند و از ایشان تقدیر می کنیم و برادرانه می گوییم این کار شما اشتباه است و جبران کنید.

دو طرفی که در رسانه ها جنجال به پا کرده اند مرتکب افراط شده اند

معاون قوه قضاییه با اظهار ناراحتی از هجمه به جامعه مداحان گفت: نباید یک رفتار غلط را با رفتار غلط دیگری مقابله کنیم؛ نظیر آنکه به وی برچسب بزنیم، او را تخطئه مطلق کنیم و باید گفت دو طرفی که در رسانه ها جنجال به پا کرده اند مرتکب افراط شده اند، چه آنهایی که حمله می برند می گویند امپراطوری راه انداخته اند و چه آنهایی که دفاع بی حساب و کتاب می کنند، اعتدال یعنی عقلانیت را داشته باشید و با احساسات مطلق عمل نکنید.

قوه قضاییه صادقی با بیان اینکه احساسات باید تحت اشراف عقلانیت قرار گیرد، گفت: اگر احساسات در مسیری که عقل تعیین می کند حرکت کرد این مایه نجات و سلامت است، ولی اگر اینطور نشد مایه اشتباهات بزرگ است و از هر طرف که برویم افراط یا تفریط به انحراف کشیده شده ایم.