چگونه نوروزِ ۹۸ متفاوت شد؟
تهران امسال نوروزِ متفاوتی را پشت سر گذاشت؛نوروزی که شهر دیگر به ترافیک و شلوغی محدود نشد،نوروزی که خیابانها و اماکن شهری تنها جایی برای عبور نبودند،نوروزی که در هر گوشهی شهر میشد مردمی را دید که فقط از کنار هم رد نمیشدند،میایستادند و با هم گفتگو میکردند،نوروزی که هر گوشهی شهر رنگ بود و نور،نوروزی که مردم با شهرشان آشتی کردند و طعمِ نشاط و شادی را چشیدند.
اما چگونه شد که نوروزِ ۹۸ متفاوت شد با نوروزهای پیش از این؟ ما یک تجربهی سترگ را پشت سرمان داشتیم:اجرای نوروزگاههای ویژه در بهارِ ۹۷.سالی که حداقل ۱۳ نقطه از شهر تهران محل برگزاری«نوروزگاه»بودند و هم مردم و هم مدیریتِ شهری پایتخت،استقبالِ شهروندان و گردشگرانِ داخلی و خارجی از برنامههای آن را به خوبی لمس کردند.
همان تجربه هم سبب شد امسال جدیتر از سال قبل به نوروزگاهها فکر کنیم و تدارکی بسیار گستردهتر برای بهار ۹۸ ببینیم.اینگونه شد که از ماهها قبل،برنامهریزیها صورت گرفت و هماهنگیها انجام شد و حداقل ۴۰ نقطه از پایتخت برای این منظور در نظر گرفته شد. در کنارِ این افزایشِ کمیِ ۳ برابری،کیفیت و تنوعِ بیشترِ برنامهها هم در دستور کار قرار گرفت و چند نقطهی شهری برای مخاطبینِ خاص در نظر گرفته شد.
میدان راه آهن،خیابان برادران مظفر و باغ فردوس تهران هر کدام پاتوقِ مخاطبینی شدند که دنبالِ ویژه برنامههایی خاص بودند.میدان راه آهن پاتوق اقوام شد،خیابانِ برادران مظفر راستهی اهالی فرهنگ و هنر و باغ فردوس هم پاتوق کودکان و نوجوانان.به خیابانِ ولیعصر توجهی ویژه شد و جز میدان راه آهن،میدان منیریه،میدان ولیعصر،میدان ونک و پارک ملت هر کدام با ویژه برنامههایی خاص میزبانِ عام و خاص شدند و چند نوروزگاه فرامنطقهای هم مثل برج میلاد،اراضی عباس آباد،حرم مطهر امام خمینی (ره)،پهنه رودکی و بلوار کشاورز،هر روز به ارائه ویژه برنامههای خاص پرداختند.
تنوع جغرافیاییِ نوروزگاهها به گونهای بود که هم شهروندانِ تهرانی به راحتی و با کمترین هزینه میتوانستند در یکی از آنها حاضر شوند و هم گردشگرانِ داخلی و خارجی در هر نقطهای از شهر که بودند میتوانستند در عرض چند دقیقه به یکی از نوروزگاهها بیایند و با تاریخ، فرهنگ،هنر،موسیقی و سایر جذابیتهای چهارگوشهی ایران در پایتختِ آن آشنا شوند.
اتفاقا یکی از جذابیتهای نوروزگاههای ۹۸ همین حضورِ اقوام مختلف و نمایشِ هنرِ آنها به مردمی بود که خیلی از آنها نمیدانستند ایران تا بدین حد تنوعِ فرهنگی و هنری دارد.نوروزخوانی مازندران،کوسه گردی استان مرکزی،تکم گردانی آذربایجان، گوله گیلان،خیمه شب بازی،موسیقی نواحی خلیج فارس،موسیقی عاشیق لر آذربایجان،اسب چوبی خراسان،لافندبازی گیلان،ساز و نقاره بختیاری و کمانچه نوازی لرستان تنها بخشی از برنامههایی بود که نوروز ۹۸ درنوروزگاهها اجرا شد.
اگر این گزاره را بپذیریم که شهرها متعلق به مردمند نه فقط جایی برای عبور و مرور و خرید و کار و تجارت،آنگاه به این نتیجهی ساده اما منطقی میرسیم که نوروزگاهها به تمامی،حضورِ شهروندان در شهر و بهره بردن از امکاناتِ شهری را فریاد میزد.نوروزگاهها از مردم میخواست از خانههایشان بیرون بیایند و از شهر و فضاهای شهریِ آن به نحوی متفاوت با بقیه ایامِ سال لذت ببرند.
نوروزگاهها تحققِ کاملِ این ایده بود که شهرها متعلق به مردم است و جایی برای تعامل شهروندان با یکدیگر. شهروندانی که در طولِ سال به هر دلیل شهر را آنگونه که هست نمیبینند و فرصتِ نگاهی دیگرگونه به آن را ندارند،شهروندانی که حداقل در نوروز ۹۸ این فرصت را داشتند تا با یکدیگر گفتگو کنند،آثارِ هنری هنرمندان را در شهر ببیننند و از ظرفیتهای فرهنگیِ پایتخت لذت ببرند؛و این یعنی تحققِ ایدهی فضایِ عمومیِ شهری.
از سوی دیگر تهران به عنوانِ پایتختِ کشورِ کهن و باستانی ایران،همواره پتانسیلهای فراوانی برای گردشگرانِ داخلی و خارجی دارد که نوروز بهترین فرصت برای نمایشِ این تاریخ و هویت به گردشگران است.به ویژه گردشگرانی که از کشورهای مختلف به ایران میآیند و نوروز این امکان را به آنها میدهد که بهتر و بیشتر با تاریخ و تمدنِ این شهر و دیار آشنا شوند.
همین که این نوروزگاهها بتواند تنها جرقهای در ذهنِ گردشگرانِ داخلی و خارجی برای ضرورتِ شناختِ بیشترِ تهران بزند،یعنی ما میتوانیم امیدوار باشیم که آنها و دوستان و آشنایانشان،در سایر روزهای سال هم تهران را به عنوانِ یک مقصدِ جذابِ گردشگری میدانند و دوباره و به این منظور به تهرانمان بیایند.
در پایان یاد و خاطرهی هموطنانی که در همین نوروزِ ۹۸، در برخی از شهرهای ایران به دلیل حادثهی سیلِ ویرانگر جان خود را از دست دادند گرامی میدارم و برای خانوادههای آنها صبر آرزو میکنم.