پلیس و دغدغه بزرگی به نام موتورسیکلت!
/سردار علیرضا لطفی – رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ/
موتور سیکلت در دنیای امروز وسیله‌ای است چابک و کم هزینه و اقتصادی برای جابه جایی سریع و بدون ترافیک که قطعا استفاده درست و منطقی از آن در حل مشکلات حمل و نقل شهری اثر گذار است، ولی اقدامات نادرست برخی موتورسواران شرایطی را در تهران بوجود آورده که هر گاه صحبت از موتور سیکلت به میان می‌آید در ذهن هر شنونده‌ای انبوهی از آسیب‌ها و مشکلات و معضلات نقش می‌بندد. وسائط نقلیه‌ای که مدت هاست راکبان برخی از آن‌ها به یکی از معضلات و مشکلات مهم کلان شهری مانند تهران تبدیل شده اند و بار بخشی از مشکلات ترافیکی، انتظامی و امنیتی و جانی را بر دوش پایتخت نشینان نهاده اند و با گذر زمان نیز هر روز بر پیچیدگی این کلاف سردرگم می‌افزایند. البته در این میان نباید از یاد برد هستند موتورسوارانی که با رعایت قوانین و مقررات استفاده بهینه از این وسیله نقلیه نموده و به کسب روزی حلال مشغول هستند.
این روز‌ها اگر از هر کدام از ساکنان پایتخت بخواهید تا تعریفی از کاربرد‌های خیابان یک طرفه یا چراغ قرمز و از همه مهم‌تر پیاده رو به شما ارائه بدهند بی شک قادر به این کار نخواهند بود. زیرا عملکرد و نحوه رفت و آمد موتورسیکلت‌ها مرز‌های شناختی ما از پیاده رو‌ها به عنوان محل گذر عابران پیاده، چراغ قرمز به عنوان علامت توقف صد در صدی خودرو‌ها و امنیت برای عبور عابران و خیابان یک طرفه به عنوان اطمینان از عبور وسائط نقلیه تنها از یک سوی خیابان را جابه جا کرده اند.
از این موارد که بگذریم نوبت به عبور موتور سیکلت‌ها از مسیر‌های خط ویژه اتوبوس‌های شهری می‌رسد مجوزی که ظاهرا خود این موتورسواران در اقدامی نابجا دست به چنین تخلفی می‌زنند و تا کنون نیز برخورد صورت گرفته پاسخگو نبوده و همین امر موجب استمرار این عمل خطا شده به گونه‌ای که بسیاری از این افراد تذکر و برخورد پلیس با حضورشان در خطوط ویژه را نوعی تضییع حق برای خود برشمرده و دست به مقاومت نیز می‌زنند، این در حالی است که حتی خودرو‌های پلیس و امدادی نیز با شرایط خاص مجاز به ورود به خطوط ویژه اتوبوس‌ها می‌باشند.
یکی دیگر از موارد تعجب برانگیز در خصوص موتورسیکلت‌ها همدردی برخی شهروندان با راکبان متخلف این موتورها در زمان اقدام قانونی پلیس در جمع آوری موتور‌های فاقد مدارک و یا دارای پلاک مخدوش است.
موتور‌هایی که با برخورداری از این شرایط یعنی پلاک مخدوش و مدارک هویتی ناقص در بسیاری از موارد خبر از احتمال ارتکاب بسیاری از جرایم از جمله کیف قاپی، موبایل قاپی، گردن بند قاپی و زورگیری توسط راکبان خود می‌دهند. اثر سوء و تلخ عدم برخورد با اینگونه موتور سواران زمانی برای شهروندان قابل لمس و درک می‌شود که توسط یکی از این افراد مورد حمله قرار گرفته و مال باخته و یا مصدوم می‌شوند و هیچ سرنخی برای شناسایی سارقان به دلیل مخدوش بودن پلاک و یا اوراق مالکیت و هویتی صاحبان موتورها وجود ندارد.
یکی دیگر از آسیب‌هایی که موتورسیکلت‌ها متوجه ساکنان پایتخت می‌سازند آمار بالای تصادفات است که فضای ناامنی را برای عبور و مرور عابران و حتی خود راکبان این موتورها ایجاد می‌کنند. عدم تبعیت از قوانین راهنمایی و رانندگی، ورود به کلیه فضا‌های شهری تعریف شده برای عابران پیاده و عدم استفاده از کلاه ایمنی؛ حرکات نمایشی آسیب زا و آلودگی صوتی برای شهروندان، از جمله مواردی هستند که صدمات روحی، جسمی و حتی جانی جبران ناپذیری را برای پایتخت نشینان به ارمغان می‌آورند.
بد نیست بدانید انجام تخلفات ذیل توسط مالکان موتور سیکلت موجب توقیف موتور سیکلت آن‌ها از سوی پلیس می‌شود.
۱- حرکت در پیاده رو یا در جهت مخالف مسیر مجاز
۲ – ایجاد عمدی صدای ناهنجار، حمل بار غیرمتعارف
۳- حرکات نمایشی
۴- عدم استفاده از کلاه ایمنی
۵- تردد در خطوط ویژه اتوبوسرانی با موتورسیکلت
متاسفانه با وجود اینکه پلیس بار‌ها با طرح‌های متعدد نسبت به توقیف موتورسیکلت‌های متخلف اقدام کرده به دلیل عدم وجود فرهنگ استفاده صحیح از این وسیله و قضاوت احساسی شهروندان در برخورد پلیس با این قانون شکنان تا کنون تغییر محسوسی در عملکرد مالکان و راکبان موتورسیکلت‌ها ایجاد نشده است. این در حالی است که در صورت بروز هرگونه حادثه‌ای راکبان این موتورها اولین قربانیان آن خواهند بود.
با توجه به اینکه رانندگی بدون گواهینامه بیشترین جرم ارتکابی از سوی نوجوانان است. از سوی دیگر بخشی از افرادی که مرتکب کیف قاپی و موبایل قاپی می‌شوند نیز در همین دامنه سنی قرار دارند به والدین توصیه می‌شود نسبت به خواسته‌های نامعقول فرزندانشان در تهیه موتور سیکلت کوتاه نیامده و با رفتار‌های آسیب زا و خطر آفرین فرزندانشان پس از خرید آن با احساس مسئولیت و تعهد مقابله کنند تا از وارد آمدن هرگونه آسیبی به فرزند خود و سایر افراد جامعه جلوگیری به عمل آورند.
شاید زمان آن رسیده که نحوه استفاده از موتورسیکلت‌ها نیز به اندازه خودرو‌ها جدی گرفته شود و در قانون‌مند سازی و ضابطه‌مند نمودن عبور و مرور آن‌ها در خیابان‌های پایتخت گام‌های محکم و پایداری برداشته شود. گام‌هایی که دامنه وسیعی از اصلاحات از جمله اوراق مالکیت موتورها، برخورد قاطع با موتور‌های دارای پلاک مخدوش یا فاقد پلاک و یا الزام صاحبان آن‌ها به نصب پلاک در عقب و جلوی موتور، اخذ جریمه از زیر پا گذارندگان قوانین مربوط به چراغ قرمز، خیابان‌های یک طرفه و متجاوزان به حریم پیاده رو‌ها و گواهی نامه راکبان موتورها و الزام به معاینه فنی را در بر بگیرد.
نگاهی به آمار تصادفات در سال‌های اخیر نشان می‌دهد در بخشی مهمی از این حوادث موتورسیکلت‌ها نقش داشته و بی احتیاطی آن‌ها منجر به آسیب و یا فوت راکب یا یکی از شهروندان شده است.
در بسیاری از پرونده‌های تصادفات منجر به فوت متشکله در کلانتری‌ها یا ارجاع شده به پلیس آگاهی به دلیل فرار موتورسوار و عدم وجود اطلاعات قابل استناد و بهره برداری در خصوص مالکان موتور سیکلت پروسه شناسایی و دستگیری ضارب یا قاتل با دشواری همراه می‌شود.
وجود موتورسیکلت‌های فاقد اوراق مالکیت شرایطی را بوجود می‌آورد که مجرمان به راحتی از موتورسیکلت به عنوان وسیله‌ای مناسب برای ارتکاب جرم و گریختن از صحنه وقوع جرم بهره برده و در صورت روبه رو شدن با شهروندان یا پلیس با به جا گذاشتن موتور سیکلت متواری می‌شوند و با توجه به نواقص موجود، امکان شناسایی مالک موتور نیز برای پلیس میسر نیست.
در نهایت متضرر اصلی عدم توجه به تخلفات موتورسیکلت‌ها، شهروندان و سپس خود راکبان و مالکان آن‌ها می‌باشد و انتظار می‌رود با توجه به حوادث و اتفاقات رخ داده ناشی از این قانون شکنی ها، شهروندان ساماندهی شرایط فعلی را از کلیه نهاد‌های مرتبط از جمله شهرداری، کارخانجات تولید موتور سیکلت و … مطالبه کرده و یاریگر، حامی و مشوق پلیس در اصلاح شرایط فعلی باشند. بی شک با ساماندهی موتورسیکلت‌ها و استمرار اعمال قانون به سرعت شاهد کاهش آمار تصادفات، فوت و معلولیت‌های ناشی از تصادفات خواهیم بود و وقوع جرایمی، چون زورگیری، کیف قاپی و موبایل قاپی و سایر جرایمی که به وسیله موتور سیکلت صورت می‌گیرند به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت.
پیشگیری وظیفه یکایک شهروندان است. به عنوان یک شهروند مسئول با مطالعه و بازنشر این مطالب یاریگر پلیس آگاهی در برخورد با جرایم و آسیب‌ها باشید.