اجتماعی و فرهنگی
چرا اعضای کمیسیون عمران نیازمند رای دوباره مردم هستند؟!
مجلس شورای اسلامی تابلوی زیبای ترسیمشده به دست مردمی است که فرزندان و منتخبین دیار خود را با آرای هوشمندانه به خانه ملت میفرستند تا بتوانند باتدبیر و آگاهی، مسیر قانونمندی در کشور را تداوم و اعتلا بخشند.
بیتردید، نمایندگان در خانه ملت، با اشراف کامل بر مسائل کشور، نقش کلیدی و رسالت عظیم تدوین قوانین در مسیر توسعه همهجانبه و سعادت ملت را بر عهدهدارند که ایفای مطلوب این مسئولیت سنگین، میتواند پیشرفت و اعتلای کشور را مبتنی بر نقـش و مشـارکت مـردم و تحقق مـردمسـالاری بـا رعـایـت بـاورهـا و اعتقـادات ملت محقق کنند.
مجلس، در یک جامعه دموکراتیک، محوریترین نهاد اِعمال حاکمیت ملی تلقی میشود. در کشور ما نیز پس از انقلاب مشروطیت حدوداً از یکصد سال پیش مردم، مجلس را بهعنوان تنها تریبون اِعمال رأی و یگانه مرجع قانونگذاری برای کشور برگزیدهاند. در این مسیر، باوجود فراز و نشیبهای فراوان، همواره نگاه مردم به این نهاد مهم و سرنوشتساز امیدوارانه بوده است ولی نمایندگان مجلس نتوانستهاند از ظرفیت مجلس برای توسعه مناطق کمتر توسعهیافته استفاده کنند.
از عوامل عدم استفاده از ظرفیت حداکثری نمایندگان میتوان به نبود انسجام و هماهنگی نهادینه بین تمامی نمایندگان کشور اشاره کرد تا جایی که میتوان مدعی شد؛ یکی از موانع جدی برای اثربخشی عملکرد نمایندگان در مجلس فعالیتهای جزیرهای و تلاش انفرادی نمایندگان در حوزه اختیارات و وظایف آنان بوده است.
متأسفانه تلاش اثربخش و نهادینهشدهای برای هماهنگ نمودن توانمندیها و تلاشهای مجمع نمایندگان انجام نمیگیرد و باوجود تشکل صوری مجمع نمایندگان استانها، هیچ مکانیسم تعهدآوری برای تجمیع توان و تلاش تکتک نمایندگان استانها طراحی نشده و غالباً فعالیتها، انفرادی است و بخش کمی از کارهای آنان در قالب مجمع تصمیمگیری میشود. این تصمیمات هم غالباً روزمره و غیراستراتژیک است و دردآورتر اینکه رقابتهای منفی، وظایف ذاتی نمایندگان را به حاشیه برده و اغلب اقداماتشان زمینهسازی برای رأی آوردن جهت دوره بعد است و در عمل، این امر میتواند آنان را وارد بده بستانهای نامعقول نموده و از انجام وظایف اصلی بازدارد.
غفلت از وظایف ذاتی سیاستگذاری و پرداختن به امور اجرایی که جزو وظایف نمایندگی نیست و صرفاً کار دولت و قوه مجریه است را میتوان از دیگر موانع ناکارآمدی نقش نمایندگان مجلس دانست. آنچه مردم در عمل میبینند سرکشیهای مکرر و غیرمفید نمایندگان از شهرها و روستاها و دخالتهای مستمر و روزانه در امور اجرایی مدیران و سازمانهای دولتی است درحالیکه طبق قانون، هیچکدام از این کارها جزو وظایف ذاتی نمایندگی نیست و نمیتوان این فعالیتها را بهعنوان وظیفه نظارتی نمایندگان محسوب نمود زیرا امر نظارت دارای مکانیسمهای خاص خود است که اگر از مجرای قانونی اِعمال شود میتواند اثربخش باشد، کمتر موردتوجه بوده است.
فقدان تفکر استراتژیک در بیشتر منتخبان ادوار مجلس به معنای دوری از نگرش سیستمی، آیندهنگر نبودن، بیتوجهی به اطلاعاتپایهای و عدم دسترسی به یک بانک اطلاعاتی غنی و رقابتی ندیدن موقعیت استانها و مشغول شدن به روزمرگی و امثالهم از مواردی است که در باعث عدم رشد یافتگی مجلس شده است.
از سوی دیگر، تداخل وظایف نمایندگی با نقشهای حزبی گری، روزنامهنگاری و اجرایی صدمات زیادی را به ایفای نقش نمایندگی زده است؛ یک نماینده باید صرفاً به وظایف اصلی نمایندگی یعنی قانونگذاری و نظارت بپردازد درحالیکه گاه در نقش یک فعال سیاسی و حزبی ظاهر میشود، گاه خود را یک مدیر اجرایی محلی میپندارد و گاه خود را در نقش یک روشنفکر و روزنامهنگار منتقد تصور میکند و با تولیت یک نشریه عملاً غافل میشود که یک نماینده، وکیل مردم در قوه مقننه است نه روزنامهنگار و یا عنصر روشنفکر و نظریهپرداز حزبی؛ او باید دریابد که یک پارلمان تار است و باید برای ایجاد قوانین مؤثر و نظارت بر حسن اجرای آن تلاش کند و نه چیز دیگر.
بههرروی تمامی این موارد در کنار نبود حس پاسخگویی به مطالبات شهروندان باعث شده عملکرد این نمایندگان در سطح قابل قبولی باشد. یا حداقل اینکه مردم اطلاعات درستی از عملکرد آن ندارند؛ بنابراین برگزاری هفتمین انتخابات چهره سال ۹۸ (مدیریت شهری، عمرانی و ساختمانی) که توسط مجتمع رسانهای ساختمان میتواند فرصت مناسبی برای معرفی فعالیتهای انجامگرفته از سوی نمایندگان باشد. این برنامه ضمن اینکه میتواند پاسخ گوی مناسبی به درخواستهای مردم باشد این نمایندگان را به در بوته آزمایش مجدد بعد از انتخابات میگذارد تا همگان بدانند این نمایندگان در فرصت یکساله یا چند سال چه فعالیتهایی داشتهاند.
در این میان چون جشنواره چهره سال مرتبط با حوزههای مدیریت شهری، عمرانی و ساختمانی است امسال به دنبال رأیگیری اعضای کمیسیون عمران از شهروندان است. چراکه این اعضا ارتباط مستقیمی با حوزههای ذکرشده دارند و میتواند در این حیطه در بوته آزمایش قرار گیرند.
درنهایت مجدداً باید عنوان کنیم که این جشنواره تنها فرصتی برای تعامل بیشتر مدیران و شهروندان بوده و درواقع همه مدیران حوزه راه و شهرسازی که حقوق شهروندی را رعایت و برای عمران و آبادانی کشور صادقانه تلاش میکنند، بهعنوان «چهره سال» در یاد و دل شهروندان خواهند ماند؛ و قرار دادن اعضای کمیسیون عمران در بوته آزمایش هدفی جز یک انتخابات مردمی نیست.