۷ ساله شدن شورای شهر به کجا رسید؟

 

از سوی دیگر، مخالفان این طرح نگرانی‌هایی درباره کاهش دموکراسی و پاسخگویی اعضای شورای شهر دارند. از طرفی افزایش طول دوره شورا به هفت سال به کاهش نظارت عمومی بر عملکرد شوراها کمک خواهد کرد تا از این طریق اعضای شورا کمتر به نیازها و خواسته‌های شهروندان توجه کنند.

هفت ساله شدن شورای شهر درخواست کشوری است

رییس شورای شهر تهران روز ۱۹ تیرماه سال جاری درباره هفت ساله شدن شورای ششم گفت: این موضوع درخواست شوراهای سراسر کشور است و قرار است در قالب طرحی به مجلس شورای اسلامی ارسال شود و در صورت تایید مجلس شورای ششم در سراسر کشور، هفت ساله خواهد شد.

مهدی چمران افزود: البته این مساله در گذشته نیز اتفاق افتاده است به طوری که در یکی از ادوار شوراها زمان آن از چهار سال به ۶ سال اضافه شد. در جلسات آینده شورای عالی استان‌ها قرار است موضوع هفت ساله شدن شوراها مطرح و به مجلس ارسال شود و بنا بر هماهنگی‌های صورت گرفته، خارج از نوبت در مجلس شورای اسلامی بررسی خواهد شد.

همچنین رییس شورای عالی استان‌های کشور ۲۰ شهریورماه در این باره با اشاره به اینکه اعضا با ارسال ۲ فوریتی این طرح به مجلس شورای اسلامی موافقت کردند، گفت: طرح ۲ فوریتی هفت ساله‌شدن دوره ششم شوراهای اسلامی که پیش از این در شوراهای اسلامی استان‌های خراسان رضوی و سمنان تصویب شده است، به مجلس ارسال می‌شود.

موسی‌الرضا حاجی‌بگلو افزود: این طرح پیشنهادی با توجه به اصلاح ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری و با هدف کاهش هزینه‌ها و پیشگیری از اتلاف وقت انجام شده است. در صورتی که طرح هفت ساله شدن دوره ششم شوراها قطعی شود و در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد، شهرداران و دهیاران برای اینکه دوباره شهردار و دهیار بمانند باید رای اعتماد اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا را اخذ کنند.

همچنین نگرانی‌هایی درباره امکان فرسایش و کاهش کیفیت عملکرد اعضای شورا در دوره‌های طولانی‌تر وجود دارد. برای اجرای این طرح، نیاز به تغییرات قانونی و تصویب آن در نهادهای مربوطه مانند مجلس شورای اسلامی است. بر اساس قوانین کشور، دوره فعالیت اعضای شورای شهر چهار ساله است و تغییر این مدت نیاز به اصلاح قوانین مرتبط دارد. این اصلاحات باید با تدوین و تصویب قوانین جدید در مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان انجام شود. اجرای این تغییرات قانونی ممکن است زمان‌بر باشد و به بحث و بررسی‌های طولانی در مجلس نیاز داشته باشد.

موافقان طرح در مجلس شورای اسلامی بر این باور هستند که تغییرات ساختاری و قانونی برای توسعه مدیریت شهری ضروری است. آنان معتقدند که شوراها با دوره هفت ساله می‌توانند نقش موثرتری در مدیریت شهری و توسعه پایدار ایفا کنند. به ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، اجرای پروژه‌های بزرگ و تحول‌آفرین نیازمند ثبات مدیریتی بیشتری است که دوره طولانی‌تر شورا می‌تواند آن را فراهم کند.

البته برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و کارشناسان حقوقی نگران هستند که این تغییر ممکن است با اصول دموکراسی محلی و مشارکت عمومی در تضاد باشد. آنان بر این باورند که دوره‌های کوتاه‌تر، امکان ارزیابی و بازخواست سریع‌تر از سوی مردم را فراهم می‌کند و این موضوع به حفظ شفافیت و پاسخگویی شورا کمک می‌کند.

از این رو، اصلاح دوره شوراها به هفت سال ممکن است منجر به کاهش اعتماد عمومی به نهادهای محلی شود. یکی دیگر از ابعاد مهم این طرح، تاثیر آن بر روند انتخابات شوراها است. با تصویب این طرح، انتخابات شوراها که اکنون هر چهار سال یکبار برگزار می‌شود، به هفت سال یکبار تغییر خواهد کرد. این موضوع می‌تواند بر مشارکت عمومی در انتخابات تاثیر داشته و موجب شود که شهروندان در فواصل طولانی‌تری به پای صندوق‌های رای بروند.

برخی تحلیل‌گران معتقدند که این فاصله طولانی ممکن است باعث کاهش شور و اشتیاق عمومی برای شرکت در انتخابات شود. از دیگر موضوعات مطرح‌شده در خصوص این طرح، بحث تطابق آن با شرایط اجتماعی و سیاسی کشور است. هرچند شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور به‌گونه‌ای است که ممکن است نیاز به بازنگری‌های سریع‌تر در مدیریت شهری وجود داشته باشد و افزایش دوره شوراها به هفت سال ممکن است از این موضوع جلوگیری کند. همچنین در شرایطی که نیاز به تغییرات سریع در مدیریت شهری وجود دارد، طولانی شدن دوره شوراها به ضرر کارایی مدیریت محلی خواهد بود.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره گفته است: پیشنهاد هفت ساله شدن عمر شورای شهر هنوز از سوی هیچ مرجعی به مجلس ارائه نشده و مطرح شدن آن در حد حرف است. ابتدا باید این طرح به مجلس بیاید تا بتوانیم راجع به خوب و بد بودن آن را نظر بدهیم.

حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی آقاتهرانی درباره عملکرد سه ساله مدیریت شهری افزود: فکر نمی‌کردم تا این اندازه شهرداری تهران در مدیریت شهر تهران موفق بوده، کارهای خوبی به انجام رسیده و برخی از پروژه‌های نیمه‌تمام در حال اتمام است.

اگرچه تاکنون این طرح به تصویب نهایی نرسیده است و سرنوشت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بررسی‌های حقوقی و اقتصادی در مورد پیامدهای این طرح همچنان در جریان است و ممکن است در آینده نزدیک تصمیمات جدیدی در باره طرح هفت ساله شدن شورای اسلامی شهر گرفته شود. با این وجود برخی از نمایندگان مجلس پیشنهاد داده‌اند که این طرح به صورت آزمایشی در برخی شهرهای کوچک اجرا شود تا پیامدهای آن بهتر ارزیابی شود.

اجرای طرح هفت ساله شدن شورای شهر به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله نظرات موافقان و مخالفان، تغییرات قانونی لازم و تاثیرات اجتماعی و اقتصادی آن است. اگرچه این طرح به عنوان یک راه‌حل برای تقویت مدیریت شهری مطرح شده است، اما نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر و تامل بیشتر درباره پیامدهای آن بر مشارکت دموکراتیک و عملکرد شوراها است.