آخرین تمهیدات انجام شده برای حادثه ساختمان پلاسکو

در این نشست علیرضا جاوید – معاون فنی عمرانی شهرداری تهران، جلال ملکی – سخنگوی ستاد بحران حادثه پلاسکو، عالی‌پاشا – مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران، سردار محمدیان – رئیس پلیس آگاهی تهران و شهریاری – سرپرست دادسرای جنایی استان تهران آخرین اقدامات انجام شده در خصوص حادثه ساختمان پلاسکو به اطلاع اهالی رسانه رساندند.

علیرضا جاوید – معاون فنی عمرانی شهرداری تهران در این نشست به سابقه احداث ساختمان پلاسکو اشاره کرد و گفت: این مجتمع با ۴ هزار و ۲۰۰ متر مربع زیربنا در سال ۱۳۳۷ پروانه ساخت گرفت و در سال ۱۳۴۱ احداث آن به پایان رسید. پلاسکو نخستین ساختمان اسکلت فلزی تهران بود که به لحاظ ارتفاع بلندی که داشت و اسکلت فلزی آن یک ساختمان شاخص در تهران بود. 

وی افزود: این بنا با ۳۳ هزار متر بنا واحدهای مستقر در این ساختمان مشتمل بر ۵۷۰ واحد صنفی و تولیدی بوده است. این ساختمان دارای ۱۷ طبقه بوده است که شامل ۱۵ طبقه روی زمین و ۲ طبقه زیر زمین بوده که با این حادثه مواجه بوده است. 

جاوید بر این نکته تاکید کرد که واقعه آتش‌سوزی در این ساختمان در ساعت‌های اولیه صبح بوده و با این وجود تعداد زیادی از کسبه و تولیدکنندگان در ساختمان بودند که با حضور به موقع نیروهای آتش‌نشانی تخلیه شده و جان عده بسیاری از آنها نجات پیدا کرده است. 

وی بر این نکته تاکید کرد که در این حادثه ابتدا ستون‌ها دچار گسیختگی شده و بعد سقف‌ها یک به یک روی هم افتاده و فروریزش ساختمان صورت گرفته است. 

معاون فنی عمرانی شهرداری تهران ادامه داد: به هنگام حادثه شهردار تهران در قم در دیدار با مراجع قم بوده است که در کمتر از یک ساعت خود را از مرکز قم به تهران رسانده و مدیریت بحران را عهده‌دار شده است.

جاوید همچنین با اشاره به همکاری سازمان‌های خدمات‌رسان از جمله آب، برق، گاز، اورژانس، پلیس راهور و نیروی انتظامی گفت: ابعاد حادثه و تخریب عظیم بوده است و این ساختمان با اسکلت فلزی که فلزهای آن در هم تنیده بود با انبوهی از کولرهای گازی و کپسولهای مختلف و دپوی سنگین البسه و مواد اولیه قابل اشتعال همگی در هم آمیخته شده و شرایط آواربرداری را بسیار سخت کرده بود. 

وی در ادامه گفت: جهت کمک به آواربرداری از همان دقایق اولیه فرو ریزش ساختمان، تجهیزات ساختمان و پیمانکاران در اختیار قرار گرفت. 

معاون فنی عمرانی شهرداری تهران با اشاره به اینکه حدود ۸ هزار تن آواربرداری در برنامه بوده است، گفت: تا حالا بیشتر از ۶ هزار تن آواربرداری شده که مشتمل بر ۸۰۰ سرویس کامیون ۱۰ تن بوده که از محل حادثه آوار را به بیرون بردند. 

جاوید تاکید کرد: ۲۰۷ کامیون آهن‌آلات و ۴۰۰ نخاله‌های ساختمانی را به خارج از محل انتقال دادند. 

وی ادامه داد:‌ آواربرداری از لایه‌های بالایی انجام شد تا ضمن سبک‌سازی امکان یافتن متوفیان و زیرآوار ماندگان محقق شود. البته با توجه به حجم زیاد آوار دستیابی به اجساد بسیار سخت است. 

معاون فنی عمرانی شهرداری تهران تاکید کرد که در این حادثه حدود ۳۰۰ نفر در طول شبانه‌روز به خدمات‌رسانی مشغول بودند که بین آنها از اقشار مختلف از جمله استاد دانشگاه، جوشکار و برشکار و کارگران به همراه ماموران آتش‌نشانی کارهای عملیاتی را انجام می‌دادند. حضور ۳۰ اکیپ هوابرش، ۲۰۰ کامیون انتقال نخاله و ۱۱ بیل مکانیکی از جمله تجهیزات موجود در این حادثه بوده است. 

جاوید با تاکید بر اینکه برخی اجساد زیر آوار مانده است به همین دلیل آواربرداری با کندی همراه است. 

وی پیدا کردن اجساد را مبتنی بر دو روش دانست و گفت: برخی از اجساد به هنگام آواربرداری جست‌جو و پیدا می‌شوند اما در زمینی به مساحد ۷ هکتار در خیابان خیام پس از انتقال آوار بررسی‌های مجدد انجام می‌شود تا پیدا کردن بقایای احتمالی اجساد در آنجا صورت پذیرد. 

در این نشست خبری سردار محمدیان – رئیس پلیس آگاهی تهران نیز گفت: در آگاهی‌ تهران گنجینه‌ای را پیش‌بینی کرده‌ایم که گاوصندوق‌های پیدا شده از محل حادثه به این محل برده می‌شود و مشخصات ارائه شده توسط صاحبان گاوصندوق با گاوصندوق‌های موجود تطبیق داده شده و در صورت تطابق مشخصات با گاوصندوق‌ها تحویل صاحبان می‌شود. 

وی با تاکید بر اینکه برخی گاوصندوق‌ها دچار پارگی شده و برخی اقلام و اسناد در آنها پخش شده است، از اقلام پیدا شده نت برداری شده و مبتنی بر مشخصات ارائه شده از مالکان ساختمان پلاسکو تطبیق صورت می‌پذیرد. 

در ادامه این نشست خبری جلال ملکی – سخنگوی ستاد مدیریت بحران حادثه پلاسکو نیز گفت: حریق ۳۰ دی‌ماه ساختمان پلاسکو ساعت ۷:۵۵ دقیقه به آتش‌نشانی اعلام شد و ۱۰ ایستگاه به همراه ۴ نردبان و تشک نجات پس از ۲ دقیقه و ۲ ثانیه در محل حضور پیدا کردند. آتش در طبقات هشتم و نهم شعله‌ور بود و ایستگاه‌های آتش‌نشانی با ۴ دستگاه نردبان هیدرولیکی اقدام به آغاز عملیات و آب‌زدن به حریق کردند. همچنین آتش‌نشان اقدام به تخلیه شهروندان حاضر در ساختمان کردند که متاسفانه برخی از شهروندان با این موضوع همراهی نمی‌کردند. عده‌ای بودند که آنها را خارج می‌کردیم اما دوباره باز می‌گشتند. 

ملکی ادامه داد: وقتی آتش تقریباً تحت کنترل درآمده بود و روند خیلی خوبی داشت به یک‌باره انفجار ایجاد شد و در دیواره شمالی ریزش انجام شد و شیشه‌ها شکسته شد. 

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و ستاد مدیریت بحران حادثه پلاسکو تاکید کرد: هیچ قانونی نمی‌گوید که آتش‌نشان باید جان خود را فدا کند اما همکاران ما از آن قانون فراتر رفتند و جان خود را فدا کردند. در حالی که دستور خروج از ساختمان صادر شده بود و می‌توانستند ساختمان را تخلیه کنند. بعد از چند دقیقه انفجار شدیدتری انجام شد و آن هنگام بود که حادثه شوم پلاسکو واقع شد. 

وی ادامه داد: از همان دقایق اولیه اولویت نجات زیر آوار‌ماندگان در دستور کار قرار گرفت و در دو جبهه جنوبی و شرقی کار نجات و آواربرداری انجام شد. 

ملکی با تاکید بر اینکه در این فرو ریزش یک ساختمان ۱۵ طبقه با ارتفاع ۵۰ متر تبدیل به ساختمان ۳ طبقه شده بود، گفت: با حضور گروه‌های متخصص برش‌کاری و آواربرداری و با جرثقیل‌های ۳۶۰ تنی تخلیه ستون‌ها انجام شد و از روز بعد لودرها برای آواربرداری در میدان حضور یافتند. 

وی با اشاره به اینکه یکی از همکاران به علت آتش‌سوزی در روز اول به بیمارستان منتقل شده و فردای روز حادثه به شهادت رسیده است، گفت: پیکر دو نفر از همکاران شهیدم هم از زیر آوار بیرون آورده شد. 

ملکی تعداد زیر آوارماندگان حادثه پلاسکو را ۲۵ نفر که ۱۵ نفر آتش‌نشان و ۱۰ شهروندان عنوان کرد. 

سخنگوی ستاد مدیریت بحران حادثه پلاسکو در ادامه گفت: پس از ریزش ساختمان پلاسکو افرادی مراجعه کردند و اعلام کردند مسیرهای خوبی برای دستیابی به طبقات منفی و زیر زمین ساخمان سراغ دارند. در یک نمونه در ضلع شرقی از یک مغازه طلا‌فروشی اعلام شد که اگر ۲ متر حفر شود به زیرزمین پلاسکو دسترسی می‌شود اما با وجود حفر چند متر به آوار برخوردیم. 

وی اصل تاکتیک‌های انجام شده در این حادثه را آوار برداری از سطح و حفر تونل برای دسترسی به طبقات زیرین اعلام کرد. 

ملکی در ادامه تاکید کرد: باید سعی کنیم بدن‌های زیر آوارماندگان از زیر آوار سالم خارج شود. 

وی در ادامه به پیدا شدن اجسادی در طبقات زیرزمین این ساختمان اشاره کرد و گفت: در طبقه ۱- در زیر آوار با ۴ بدن مواجه شدیم. بدن ۳ تن از زیر آوارماندگان خارج شد اما به هنگام خارج کردن پیکر نفر چهارم با این موضوع مواجه شدیم که پیکر به گونه‌ای زیر آوار مانده که جابه‌جا کردن آن با توجه به حجم زیاد آوار باعث متلاشی شدن پیکر می‌شود. با توجه به اینکه تلاش نیروهای عملیاتی در این نقطه بدنها در حسب امکان به صورت سالم خارج شود، خروج این پیکر متوقف شد و در آنجا محفوظ ماند تا پس از سبک‌سازی آوار مجدد اقدام لازم انجام شود. 

در ادامه نشست خبری علیرضا جاوید – معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران در خصوص تصمیم شورای شهر برای کمک به تامین تجهیزات از کار افتاده آتش‌نشانان گفت: روز شنبه گذشته و پس از حادثه ریزش ساختمان پلاسکو اعضای شورای شهر در محل حادثه تشکیل جلسه دادند و بر واکاوی و کنکاش حادثه و تسریع در آواربرداری و رسیدن به نشانه‌های شهدای واقعه تاکید کرد. بخشی از جلسه هم بر موضوع کلی امداد و روشهای جلوگیری از بروز این حوادث و تجهیزات مدیریت آتش‌نشانان اختصاص یافت. 

جاوید در ادامه بر این نکته تاکید کرد: در شهرهای پیشرفته دنیا تمام موضوعاتی که حول شهر و شهروند قرار دارد در مدیریت واحد توسط شهرداری‌ها انجام می‌شود و لذا قبل از بروز حوادث تمهیدات لازم صورت می‌گیرد. 

وی تاکید کرد: این رویکرد در کلان‌شهرها و به خصوص شهر تهران باید دنبال کنیم. 

در ادامه علیرضا جاوید به موضوع پاساژ و کارگاه بودن این ساختمان پرداخت و گفت: مجوز احداث این ساختمان به سال ۱۳۳۷ برمی‌گردد. ماده ۸ قانون شهرداری‌ها تصریح دارد که هر ساختمانی زمان احداث آن به قبل از اردیبهشت ۱۳۴۹ بر می‌گردد یعنی زمان ابلاغ نخستین جامع شهر تهران آن ساختمان با همان شکل و کاربری که داشته مجاز شناخته می‌شود و مشمول قواعد ماده ۱۰۰ نمی‌شود. لذا ساختمان پلاسکو نیاز به اخذ پایان کار مجدد از شهرداری نداشته است. 

وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به کاربری‌هایی که در این ساختمان مشاهده می‌شود، اگر این مجموعه را مخلوطی از کاربری تجاری و تولیدی بدانیم درست است. 

در ادامه این نشست خبری، شهریاری – معاون دادستان تهران در خصوص پیگیری قضایی مقصرین حادثه گفت: قطعاً پس از عبور از این ایام و آواربرداری پرونده لازم در این خصوص تشکیل خواهد شد و بررسی مقصران انجام خواهد شد.

جلال ملکی – سخنگوی آتش‌نشانی تهران در ادامه نشست خبری در خصوص تجهیزات آتش‌نشانی تهران گفت: در ۱۰ سال اخیر و با حضور دکتر قالیباف به عنوان شهردار تهران تجهیزات آتش‌نشانی تهران متحول شده است الان برای هر پرسنل لباسی با هزینه بالغ بر ۸ میلیون تهیه شده است و به جرأت می‌توان بگویم هم به لحاظ تجهیزات و هم به لحاظ دانش فنی برندی در منطقه هستیم. 

علیرضا جاوید – معاون فنی عمرانی شهرداری تهران در ادامه این نشست گفت: با توجه به شرایط پیچیده و در هم تنیده شدن اسکلت فلزی و سایر مصالح ساختمانی با مشارکت برخی نهادهای دیگر و متخصصان دانشگاهی از تجهیزات های‌ تکنولوژی به صورت محدود استفاده شد و در برخی مقاطع از برش‌های پلاسما و روش‌های دیگر بهره گرفتیم. 

جاوید در خصوص تخمین پایان کار آواربرداری گفت: براساس زیربنا و طبقات این ساختمان پس از ۵ روز حدود نیمی از راه سپری شده و بخش اصلی کار انجام شده است اما با توجه به وجود اجساد احتمالی شهدای بزرگوار دقت‌هایی در کار لازم است و دقت، سرعت ما را کنترل خواهد کرد و امیدواریم در اسرع وقت قادر به پایان آواربرداری باشیم، فعلا بدن‌هایی شبیه به آتش‌نشانان و شهروندان در اولویت است.