ویژگیهای شهردار جدید تهران از منظر شورای پنجم

به گزارش شورا‌آنلاین، علیرغم اینکه شورای شهر وظایف متعددی شامل نظارت بر عملکرد شهرداری، تصویب بودجه سالیانه شهر، تعیین جهت گیری و اولویت های اداره شهر دارد اما به دلایل متعدد انتخاب شهردار هم از حیث زمان و هم از منظر نتایج مترتب بر آن مهم ترین اقدام شورای شهر است.

این انتخاب بر مبنای مولفه های مختلفی شکل خواهد گرفت، اما مهم ترین عاملی که در انتخاب شهردار از نگاه منتخبین شورای جدید اهمیت دارد، توجه به مشکلات شهر تهران است. در واقع انتخاب شهردار در گام نخست با جهت گیری هدفمند، اولویت بخشی و حل برخی از جدیترین مسائل شهر تهران همراه خواهد بود که عبارتند از::

۱-تامین مالی پایدار

نتایج جلسات مختلف با مدیران و کارشناسان و نیز آمارها و نیازهای شهر تهران نشان می دهد مهم ترین چالش اداره شهر تهران مساله تامین منابع مالی بویژه منابع پایدار است.

این چالش البته خاص تهران نیست و مشکل بسیاری از شهرداری‌های جهان در هزاره سوم در موضوع تحصیل درآمد  متمرکز است. تفاوت جدی بین دولت‌های محلی در جهان با شهرداری‌ تهران به چگونگی منابع مالی آنها مربوط است؛

منابع مالی شهرداری‌های جهان که عمدتا پایدار و سالم محسوب می‌شوند  را میتوان در پنج گروه دسته‌بندی نمود که به ترتیب بزرگی سهم در بودجه عبارتند از: مالیات شهری، عوارض شهری، کمک بلاعوض دولتی، صندوق توسعه شهرداری‌ها و استقراض از بانک‌ها و موسسات اعتباری. تهران تا کنون متکی به درآمدهای ناپایدار و گاه ناسالم مانند فروش تراکم اداره شده است، اما اکنون این منابع رو به کاستی گذارده یا در مواردی به کلی از دست رفته اند. در نتیجه مهم ترین اولویت شهر تهران تامین درامدهای پایدار برای این شهر است و توانایی مواجهه با این چالش شرط  نخست یک شهردار کارآمد است.

۲-رویکرد اجتماعی

آسیب های اجتماعی بخش اجتناب ناپدیری از واقعیت زیست شهری در دنیای جدید هستند، تمرکز انبوهی از جمعیت در یک نقطه توام با نابرابری در دسترسی به امکانات و خدمات فرهنگی، آموزشی و کاهش کنترل اجتماعی بر زندگی افراد، منجر به گسترش آسیب های اجتماعی در بین بخش های مختلف اجتماعات شهری بویژه اقشار فرودست و محله های کمتر برخوردار شهر می شود، و آن را تبدیل به فضاهایی جرم خیز میکند.

بنابراین چالش های اصلی سالهای آینده نه تنها در تهران که بسیاری از کلانشهرهای جهانی بیش از آنکه چالش فنی و مهندسی باشد چالش آسیب های اجتماعی است، در نتیجه داشتن رویکرد اجتماعی در برنامه های توسعه شهری ویژگی  دوم شهردار آینده تهران است.

۳-توسعه پایدار

مشکلات زیست محیطی پیامد فقدان توجه به ظرفیت های زیست محیطی در برنامه های توسعه است، بنابراین شهردار آینده تهران باید بتواند با جلب مشارکت اجتماعی جامعه و نهادهای مدنی مانع از تداوم برنامه های مخرب زیست محیطی در پروژه های توسعه شهری شود.

۴-تعامل با دولت

در کلانشهرهای جهان «کمک‌های بلاعوض دولتی» یکی از منابع بزرگ شهرداری‌ها را (دولت‌های محلی) تشکیل می‌دهد اما در ایران سهم این منبع در بودجه شهرداری کلان‌شهرهای کشور کمتر از پنج درصد است و در تهران نیز طی یکی دو سال اخیر سهم این نوع از درآمدهای شهری تقریبا به صفر رسیده است.

بنابراین شهردار آینده تهران باید بتواند به جای مواجهه سیاسی و جناحی، در تعامل سازنده با دولت به تحقق این بخش از درآمدهای شهرداری کمک کند تا نیاز به درامدهای ناسالم مانند فروش بی رویه و گاه فاسد تراکم  کاهش یابد.

۵-اراده معطوف به اصلاح

در روی کاغذ نه تنها چالش های اصلی تهران بلکه راهکارها و اولویت  های حل این چالش ها نیز تقریبا روشن است.اما آنچه مانع تحقق این اصلاحات می شود فقدان اراده قدرتمند معطوف به انجام اصلاحات در نزد مدیران شهری است. زیرا بسیاری از این اصلاحات ضروری و درست ممکن است در کوتاه مدت منجر به نارضایتی بخش هایی از جامعه یا گروههای ذینفع گردد.در چنین شرایطی به تعبیر رهبر اصلاحات یک “شخصیت ملی” اصلاح طلب مورد نیاز است تا بتواند از یک سو بدون نگرانی از گروههای ذینفع به اصلاحات ساختاری، مبارزه با فساد و تحقق شهرداری پاک بپردازد و از سوی دیگر با متقاعد کردن افکار عمومی، جلب مشارکت نخبگان و نهادهای اجتماعی و مدنی به تامین درآمدهای سالم و پایدار شهری  با سازوکار مالیات و عوارض کمک کند و با تکیه بر آن به یک نوسازی گسترده در حمل و نقل  عمومی شهر تهران دست بزند تا بستر تحقق جدی شهرپاک یعنی شهری که عاری از فساد،آلودگی و ترافیک است فراهم شود.