پایبندی ایران به تعهدات توافق ژنو

 

خبرگزاری رویترز امروز جمعه خبر داد که گزارشی محرمانه در آژانس تهیه شده که پایبند ماندن ایران به تعهدات مطرح شده در گفت وگو با ۱+۵ را نشان می‌دهد.

 

در این گزارش آمده که ایران غنی‌سازی بالای ۵ درصد  و ادامه کار در دو تأسیسات غنی‌سازی و یک راکتور آب سنگین خود را متوقف کرده است.

 

در این گزارش اطلاعاتی، در خصوص اقدامات جمهوری اسلامی ایران در قبال «اقدامات داوطلبانه» که در خلال نشست ۲۴ نوامبر سال ۲۰۱۳ میلادی (توافق ژنو) ایران و ۱+۵ مور توافق طرفین قرار گرفت، ارائه شده است.

 

گزارش مزبور به عنوان گزارش «یوکیو آمانو» مدیرکل آژانس تهیه و منتشر شده و در آن، این نهاد بین المللی تأیید کرده که ایران از مورخه ۲۰ ژانویه ۲۰۱۴ (۳۰ دی ۱۳۹۲):

 

در هیچ کدام از تأسیسات اعلام شده خود، آبشارهای غنی‌سازی را به صورت متصل و مرتبط به هم، عملیاتی نکرده است.

۱۰۸.۴ کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصدی خود را، به اورانیوم ۲۳۵ با غنایی نه بیش‌ از ۵ درصد، تبدیل کرده است.

در کارخانه تولید صفحات سوختی خود، ۱۰۰ کیلوگرم از اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد را به دستگاه تولید اکسید اورانیوم، تزریق کرده است.

هیچ خط فرآوری‌ای برای بازتولید هگزافلوراید اوارنیوم از اوارنیوم‌های اکسید شده در کارخانه تولید صفحات سوختی، نداشته است.

هیچ پیشرفتی در فعالیت‌های خود در کارخانه غنی سازی سوخت، کارخانه غنی‌سازی فردو و یا راکتور اراک نداشته؛ منظور از پیشرفت، ساخت و آزمایش سوخت برای راکتورهای IR-40 است.

یک پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز شده در خصوص راکتور IR-40 ارائه کرده و با آژانس بر سر یک رویکرد پادمانی برای این راکتور به توافق رسید. این پادمان بر اساس اطلاعات پرسشنامه به روز شده و اقدامات پادمانی مورد توافق در جلسه ۵ ماه می سال ۲۰۱۴ طراحی شده است.

۲۷۲۰ کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۵ درصدی را برای تبدیل به اکسیداورانیوم، به ماشین‌های کارخانه تولید پودر UO2 غنی شده وارد کرده است.

اقدامات پادمانی را در خصوص تحقیق و توسعه غنی‌سازی در کارخانه آزمایشی غنی‌سازی سوخت ادامه داده و اورانیوم غنی‌سازی شده را انباشت نکرده است.

در راکتور تحقیقاتی تهران، تأسیسات تولید رادیوایزوتوپ زنون، ید و مولیبدن و یا هر تأسیسات دیگری که آژانس به آن دسترسی دارد، عملیات بازفرآوری را انجام نداده است.

دسترسی مدیریت شده به و اطلاعات در خصوص کارخانه و معدن گچین، معدن ساغند و کارخانه تولید اوارنیوم اردکان ارائه داده است.

کماکان دسترسی روزانه به تأسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو، ایجاد کرده است.

دسترسی مدیریت شده مرتب به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های ساخت روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیره این سازه‌ها ایجاد کرده و اطلاعات مربوطه را نیز ارائه کرده است.

  ایران با توجه به نظارت‌های ارتقاء یافته، موارد ذیل را نیز برای آژانس مهیا کرده است:

نقشه‌های تأسیسات هسته‌ای و توضیحات مربوط به هر ساختمان در هر کدام از تأسیسات هسته‌ای

توضیحات مربوط به حوزه عملیات در حال اجرا برای هر نقطه مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای

اطلاعات مربوط به کارخانه و معادن اورانیوم و مصالح اولیه آنها

  علاوه بر این‌ها، آژانس در این گزارش تأیید کرده که از روز ۲۴ جولای ۲۰۱۴ (۲ مرداد ۱۳۹۳) تاکنون، ایران:

۲۵.۸ کیلوگرم U3O8 را که از تبدیل هگزافلوراید با غنای ۲۰ درصد به دست آمده بوده، برای ساخت موارد مربوط به سوخت راکتور تحقیقاتی تهران مصرف کرده است.

۴۱۱۸ کیلوگرم از هگزافلوراید ۲۳۵ دارای غنای ۲ درصدی خود را به اورانیوم طبیعی تبدیل کرده است.

 

مقامات غربی، جمهوری اسلامی ایران را به پیمودن مسیر ساخت سلاح هسته‌ای متهم می‌کنند؛ ایرانی‌ها اما در طرف مقابل مکرراً گفته‌اند که هدفشان تنها تولید برق و ساخت رادیودارو برای بیماران سرطانی است. کمبود شدید دارو برای بیماران سرطانی تا پیش از توافق ژنو، افکار عمومی ایرانیان را از هدف قرار گرفتن بخش دارو و درمان، در تحریم‌های رسمی و نانوشته غربی‌ها مطمئن ساخت.

 

ایران برای مشخص شدن هدف واقعی خود از پیگیری برنامه هسته‌ای، علاوه بر وارد شدن به مسیر گفت وگوهای چندین ساله با اعضای دائم شورای امنیت و آلمان که به ۱+۵ مشهوراند، در دو نوبت در ژانویه و نوامبر ۲۰۰۵، به بازرسان خارجی اجازه دادند که از تأسیسات نظامی جنوب تهران که پارچین نام دارد، بازدید کنند. بازدید از تأسیسات نظامی و امنیتی یک کشور توسط بازرسان خارجی، در عرف بین‌الملل معمول نیست و می‌تواند به عنوان زیر سوال رفتن حاکمیت ملی تفسیر شود.

 

غربی‌ها اما بعدها تصاویر ماهواره‌ای از پارچین نشان دادند و با مشکوک خواندن یکی از ساختمان‌های موجود، خواستار ورود مجدد بازرس‌ها شدند؛ ایران اما با ورود مجدد بازرسان خارجی مخالفت کرد و به غربی ها یادآور شدند که در‌آخرین دیدار، قرار دو طرف بر خاتمه یافتن چنین بازدیدهایی بوده است.