بازنمایی دروازه‌های تاریخی شهر تهران
به گزارش پایگاه خبری شورا آنلاین محمدباقر خسروی – مدیر بافت و بناهای تاریخی شهرداری تهران – با تاکید بر ضرورت ثبت و حفاظت از ارزش‌های کالبدی- فضایی موجود در شهر تهران درمقیاس تک بنا تا مقیاس عملکرد شهری، هدف نهایی این طرح را تجدید حیات مدنی بافت و بازیابی خاطرات جمعی و تصویر ذهنی شهروندان از تهران تاریخی دانست و بیان کرد: این هدف از طریق بازنمایی عناصر ارزشمند تخریب شده و برقراری هم پیوندی ساختاری ما بین عناصر فضایی موجود در حوزه تهران تاریخی محقق می‌شود.
وی با اشاره به ضرورت توجه و تمرکز بر جزئیات سازنده کیفیت فضاهای شهری بافت تاریخی تهران در عین حفظ، معاصر سازی و باز زنده‌سازی ساختار فضایی حاکم بر تهران تاریخی گفت: طرح‌ها و برنامه‌های در دست اقدام در حوزه مدیریت بافت و بناهای تاریخی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران، جزو تکالیف محوله طرح تفصیلی تهران و مبتنی بر برنامه عملیاتی پنج ساله دوم شهرداری تهران است.
خسروی افزود: در تعریف و تدوین این طرح‌ها، نگاه کل‌نگرانه و سیستماتیک حاکم بوده است تا همه طرح‌های مد نظر بتواند در هم افزایی و ارتباط با یکدیگر، بستر تحقق هدف نهایی تجدید حیات شهری تهران تاریخی و برقراری تعادل با این مفاهیم حفاظت و توسعه را فراهم کند.
او همچنین با اشاره به تجارب کشورهای مختلف جهان در این زمینه، این طرح را از جمله طرح‌های پیشرو در کشور دانست که اجرای آن ضمن تدوین الگویی خاص برای مداخله و تدقیق نحوه نگرش به بافت‌های تاریخی می‌تواند در ارتقای حس تعلق و دلبستگی شهروندان به مکان زندگی و تبدیل مفهوم سکونت به اهلیت مثمرثمر باشد.
وی از بازیابی دروازه‌های حصار صفوی شهر تهران و تعدادی از دروازه‌های درون‌شهری دیگر در قالب این طرح خبر داد و ایجاد تحول در نگاه شهروندان به بافت تاریخی شهر تهران و آشنایی با دوره‌های تحول کالبدی آن را از دیگر نتایج این طرح دانست.
بر اساس این گزارش، روستای تهران در دوران شاه طهماسب صفوی (سال ۹۶۱ قمری) با احداث حصاری با ۱۱۴ برج (به تعداد سوره‌های قرآن کریم) و ۵ دروازه به نام‌های دروازه شاه عبدالعظیم، دروازه دولاب، دروازه قزوین، دروازه شمیران و دروازه نو به شهر تبدیل می‌شود که بعدها در دوره افغان‌ها دروازه دیگری به نام دروازه اسدالله (دروازه دولت) نیز در شمال شهر به آن افزوده می‌شود.
در دوره ناصرالدین شاه قاجار نیز به دلیل کمبود فضای کافی در حصار قدیمی، مستوفی‌الممالک از طرف شاه مامور می‌شود تا حصار قدیمی را تخریب کرده و حصار جدیدی با الگوی شهرهای اروپایی بنا کند؛ به این ترتیب حصاری ۱۲ ضلعی با ۸ دروازه به نام‌های دروازه شمیران (در انتهای پل چوبی)، دروازه دوشان‌تپه (در میدان شهدا)، دروازه دولاب (در سه‌راه شکوفه)، دروازه خراسان (در میدان خراسان)، دروازه شاه عبدالعظیم (در میدان شوش)، دروازه غار (در تقاطع خیابان‌های شوش و هرندی)، دروازه خانی‌آباد (در محل تلاقی خیابان خیابان‌های شوش و شهید رجایی)، دروازه گمرک (در انتهای خیابان مولوی)، دروازه قزوین (در نزدیکی میدان قزوین)، دروازه باغشاه (در انتهای خیابان امام خمینی) و دروازه یوسف‌آباد (در محل تقاطع خیابان‌های جمهوری و حافظ) برای شهر احداث می‌شود. این حصار و دروازه‌های آن در دوره رضاشاه تخریب شد و خیابان‌های جدیدی نظیر انقلاب اسلامی، شوش، کارگر و خراسان کنونی و … در محل آن احداث شدند. در این میان دروازه محمدیه یا دروازه نو تنها دروازه باقیمانده از دو حصار تاریخی شهر تهران است که در حال حاضر در ابتدای راسته بازار عباس‌آباد در وضعیتی بسیار نامناسب قرار دارد
